Wiosną 1940 r. NKWD zamordowało z motywów politycznych blisko 22 tys. polskich obywateli. Ofiarami zbrodni byli oficerowie, podoficerowie oraz szeregowi Wojska Polskiego, częściowo pochodzący z rezerwy (naukowcy, lekarze, inżynierowie, prawnicy, nauczyciele, urzędnicy państwowi, przedsiębiorcy, przedstawiciele wolnych zawodów)[a], którzy po agresji ZSRR na Polskę, uzgodnionej przez ZSRR z III Rzeszą na podstawie paktu Ribbentrop-Mołotow, zostali po 17 września 1939 roku w różnych okolicznościach rozbrojeni i zatrzymani przez Armię Czerwoną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jako jeńcy wojenni.
Egzekucji strzałem e tył głowy dokonywano od kwietnia do maja 1940 r., a ofiary pogrzebano w zbiorowych, bezimiennych mogiłach w w Katyniu pod Smoleńskiem, Miednoje, Piatichatkach, Bykowni.
Prawda o Zbrodni Katyńskiej była ukrywana przez ponad pół wieku. Dopiero 13 kwietnia 1990 r. władze ZSRR przekazały pierwsze dokumenty archiwalne dotyczące mordu na Polakach.
Rankiem 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem doszło do katastrofy samolotu Tu-154M wiozącego polską delegację z prezydentem na czele, która miała wziąć udział w obchodach 70. rocznicy zamordowania polskich oficerów w Katyniu.
W katastrofie zginął prezydent RP Lech Kaczyński wraz z małżonką Marią oraz ostatni prezydent Polski na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, wicemarszałkowie Sejmu i Senatu, parlamentarzyści, dowódcy Sił Zbrojnych RP, urzędnicy państwowi, duchowni, przedstawiciele organizacji kombatanckich i społecznych, a także przedstawiciele rodzin ofiar zbrodni katyńskiej.